Is het je ooit opgevallen dat vrijwel elke lapjeskat een poes is? De lapjeskat kater is uiterst zeldzaam, en dit heeft een bijzondere reden. Mannelijke lapjeskatten kunnen namelijk alleen bestaan wanneer ze een zeldzaam, afwijkend gen hebben.
Eerder legden we je al uit waarom een lapjeskat geen kattenras is, maar het andere bijzondere aspect aan deze veelkleurige kattensoort is het geslacht.
De zogenoemde calico refereert naar een uniek vachtpatroon met de kleuren wit, zwart en rood. De witte kleur is veelal de dominerende kleur in de vacht van deze katten. En daarmee bedoelen we dus eigenlijk altijd poezen.
Waarom Zijn Alle Lapjeskatten Vrouwelijk?
De vachtkleur van de ouders zal bepalen welke vachtkleur een kitten krijgt bij geboorte. De informatie van deze kleuren ligt gedeeltelijk verscholen in dezelfde chromosomen die het geslacht bepalen. Dit is bijvoorbeeld waarom de meeste oranje katten mannelijk zijn, en de meeste lapjeskatten vrouwelijk.
Net als bij mensen wordt het geslacht van een kitten bepaald door de aanwezigheid van chromosomenparen in het DNA. Normale vrouwelijke zoogdieren hebben twee X-chromosomen (XX). Mannelijke zoogdieren hebben dit niet, zij zullen één X en één Y chromosoom hebben (XY).
De ouders van een kitten hebben natuurlijk zelf ook al een vachtkleur. De dominante kleuren van ouders, welke meestal de vacht van de kitten zullen bepalen, zijn zwart of oranje. Heeft één van de ouders deze vachtkleur, dan zal dit invloed hebben op het hele nestje:
- Mannetjes (XY) worden meestal ook oranje
- Vrouwtjes (XX) worden oranje of lapjeskat
- In een zeer zeldzaam geval zullen twee X-chromosomen en een Y-chromosoom samen een mannelijke lapjeskat opleveren
Het kan wat verwarrend zijn, dus kan een afbeelding helpen. Schematisch ziet het er zo uit:
Chromosomenvarianten van verschillende vachttypen (Aangepast van Chewy)
Een oranje vrouwelijke kitten ontstaat alleen als beide ouders oranje zijn. Een oranje mannelijke kitten heeft alleen een oranje vader nodig. Lapjeskatten ontstaan (bijvoorbeeld) uit een oranje vader en een zwarte moeder.
Alle lapjeskatten zijn vrouwelijk (XX), tenzij er een mannetje met het Klinefelter syndroom wordt geboren. Deze zal naast het vrouwelijke gen (XX) ook een mannelijk chromosoom (Y) in zijn DNA hebben. Zo ontstaat dus het zeer zeldzame drievoudige chromosoom XXY.
Een Lapjeskat Kater Is Uiterst Zeldzaam
Slechts 1 op de 3000 lapjeskatten zullen uiteindelijk katers zijn, waardoor we dus met veiligheid kunnen stellen dat lapjeskaters uiterst zeldzaam zijn. Al deze mannelijke lapjeskatten dragen het gen voor het Klinefelter syndroom (XXY).
De mannelijke lapjeskat is door zijn genetische afwijking helaas niet vruchtbaar. Een lapjeskater zal dus in geen enkel geval een poes kunnen bevruchten tijdens het paren en zodoende geen kinderen kunnen krijgen.
Lapjesvacht vs. Schildpadvacht
Maar wat gebeurt er nu met al die nestjes waarbij beide ouders aanleg hebben voor lapjeskat kittens? Het kan toch niet altijd een nestje met alleen maar vrouwtjes zijn? Daar heb je helemaal gelijk in!
Wanneer de genen van vader en moeder lapjeskatten kunnen opleveren, zullen de meeste mannelijke kittens schildpadvachten krijgen. Dit is een uniek vachtpatroon waarbij willekeurig zwarte of oranje patronen ontstaan. Zwart is dominant en de vlekken zullen oranje zijn.
Pas wanneer de vacht grotendeels wit is (naast zwart en oranje), dan spreken we van een lapjeskat. Is de vacht grotendeels zwart/oranje, dan spreken we van een schildpadvacht. Ook vrouwtjes kunnen frequent schildpadkatten zijn, maar het zijn vaker mannetjes.
Schildpadkatten hebben altijd twee dezelfde kleuren: over de hele vacht zwart en oranje.
Deze Rassen Kunnen Lapjeskatten Zijn
Het is goed mogelijk dat lapjeskatten geen raskatten zijn. Maar er zijn pure rassen die lapjeskatten varianten hebben. Eerder hebben we hierover een uitgebreid artikel geschreven. Het gaat bij rasechte lapjeskatten om de volgende kattenrassen:
- Pers
- Maine Coon
- Noorse Boskat
- Turkse Angora
- Manx
- Exotic
- Selkirk Rex
- Amerikaanse Stompstaart
- Amerikaanse Draadhaar
- American Curl
- Amerikaanse Langhaar
- Amerikaanse Korthaar
- Japanse Stompstaart
- Cornish Rex
- Devon Rex
- Sphynx (Naaktkat)
Vacht En Geslacht Zijn Met Elkaar Verbonden
Het maakt niet uit hoe je kat eruit ziet, alle kleurpatronen hebben de eerder genoemde twee dominante kleuren: zwart of rood/oranje. Deze kleuren kunnen in verschillende tinten muteren. Zwart kan variëren van bruin tot lichtgrijs. Rood/oranje kan ook crèmekleurig worden.
We hebben geleerd dat de kleurgenen van zwarte én rode katten liggen allemaal in het X-chromosoom. Twee variaties van hetzelfde gen kunnen op één plaats in het chromosoom voorkomen (zwart of rood/oranje). Het is niet mogelijk dat beide varianten tegelijk ontstaan in één locatie.
Het is een behoorlijke hersenkraker om er achter te komen welke kleur jou toekomstige nestje kittens zal opleveren. We denken dat met de informatie in dit artikel je hierover wat meer zekerheid zal hebben. Mocht je nog vragen hebben, dan ben je natuurlijk welkom om deze te stellen in de reacties onder dit bericht!
